Spenen om medische redenen

Spenen is het proces waarbij de baby steeds minder afhankelijk wordt van de melkproductie van de moeder en overschakelt op andere voedingsbronnen. In zeldzame gevallen kan het nodig zijn om ineens te stoppen met de borstvoeding, als de moeder ziek is, medicijnen slikt of langere tijd van haar baby gescheiden is. In tegenstelling tot het geleidelijk afbouwen van de borstvoeding op initiatief van de baby of de moeder, kan abrupt spenen psychologische aanpassingsproblemen veroorzaken voor zowel moeder als kind. Daarbij kan het tot ongemak in de borsten leiden en is er sprake van een verhoogd risico op mastitis. Het afbouwen van de borstvoeding moet bij voorkeur geleidelijk en op initiatief van de moeder of de baby plaatsvinden en abrupt stoppen moet indien mogelijk worden vermeden.
Medela advies: Mastitis tijdens borstvoeding

Fysiologische veranderingen bij het abrupt stoppen met de borstvoeding

Tijdens het afbouwen van de borstvoeding verandert de samenstelling van de melk drastisch, en dat is zeker het geval als er abrupt met de borstvoeding wordt gestopt. Hoewel het lactatievermogen van de borst afneemt, blijft het borstweefsel nog lange tijd gedeeltelijk functioneren (ongeveer 45 dagen). Tijdens dag 1-45 neemt de concentratie van lactose en kalium af, terwijl de concentratie van natrium en vet en het totale eiwitgehalte toenemen. Daarnaast wordt de melk zouter vanwege het verhoogde eiwitgehalte (lactoferrine, immunoglobuline A, IgG en IgM, albumine, lactoalbumine en caseïne).

Ook kunnen er hormonale veranderingen optreden als gevolg van abrupt spenen, met name als de baby pasgeboren is en er meer prolactine aanwezig is. 

Algemene richtlijnen over spenen om medische redenen

  • Als wordt geadviseerd om wegens medische redenen te stoppen met de borstvoeding, is het raadzaam om de hulp van een lactatiekundige in te roepen. De professionele zorgverlener kan helpen te bepalen wat de keuzemogelijkheden zijn (of de moeder bijvoorbeeld andere medicijnen kan gebruiken)
  • Moeders moeten melk kolven (handmatig of elektrische borstkolf) om de volle borsten tot een comfortabel niveau te legen. Dit moet echter wel met mate worden gedaan, om te voorkomen dat de melkproductie wordt gestimuleerd
  • Ook andere methoden kunnen helpen, zoals het dragen van een ondersteunende, comfortabele beha, waarbij moet worden gelet op tekenen van verstopte melkkanalen of borstinfecties.
  • Sommige moeders hebben tijdens het afbouwen van de melkproductie emotionele en sociale ondersteuning nodig, met name als ze vatbaar zijn voor depressies
  • Andere richtlijnen voor stoppen met borstvoeding helpen mogelijk ook
Onderzoekssamenvattingen
Maternal psychosocial well-being in pregnancy and breastfeeding duration (in het Engels)

An increased duration of breastfeeding has many advantages for the child and mother. However, little research to date has investigated the influence of maternal psychosocial ...

Li J, Kendall GE, Henderson S, Downie J, Landsborough L, Oddy WH (2008)

Acta Paediatr. 97(2):221-5
Breastfeeding and the Use of Human Milk (in het Engels)

Breastfeeding and human milk are the normative standards for infant feeding and nutrition. Given the documented short- and long-term medical and neurodevelopmental advantages of breastfeeding, ...

The American Academy of Pediatrics (2012)

Pediatrics 129:827-841
Literatuur

1 Lawrence, R. A. and Lawrence, R. M. Breastfeeding: a guide for the medical profession (Elsevier Mosby, Maryland Heights, MO, 2011).

2 Li, R., Fein, S.B., Chen, J., Grummer-Strawn, L.M. Why mothers stop breastfeeding: mothers' self-reported reasons for stopping during the first year.

3 Hartmann, P.E., Kulski, J.K. Changes in the composition of the mammary secretion of women after abrupt termination of breast feeding. J Physiol. 1978 Feb;275:1-11

4 American Academy of Pediatrics and The American College of Obstetricians and Gynecologists. Breastfeeding Handbook for Physicians (2006).

Nuttige producten